عوامل تسهیل کننده و موانع ارائه خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایای طبیعی

هدف: بحران های ناشی از بلایای طبیعی، به علت قطع روند طبیعی زندگی، آثار ناگواری مانند مرگ و میر، جراحت، ازکارافتادگی، تخریب تشکیلات اجتماعی و ایجاد حجم زیادی از نیازهای انسانی، مانند کمک های اولیه و خدمات پزشکی، نیازمند مدیریتی توانمند و هماهنگ در سطوح مسئولین و نهادهای اجرایی است. در مراحل اولیه بلایا، خدمات سلامتی عامل اصلی بقا هستند. ازآنجایی که بلایا تأثیر چشمگیری بر بهداشت، سلامت عمومی و رفاه جامعه آسیب دیده می گذارد؛ لذا بررسی موانع و عوامل تسهیل کننده خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایا بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله سعی شده است براساس تجربیات ارائه دهندگان خدمات سلامتی در بلایا به بررسی عوامل بازدارنده و تسهیل کننده در ارائه خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایا پرداخته شود. روش بررسی: پژوهش حاضر به روش گراندد تئوری انجام شد. نمونه ها 14 نفر شامل 4 پرستار، روان پزشک، مددکار، روانشناس، پزشک عمومی، کارشناس بهداشت، اپیدمیولوژیست و دو نفر از اهالی بم بودند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختار یافته استفاده شد. کلیه مصاحبه ها ضبط و سپس کلمه به کلمه دست نویس شد تا مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. تجزیه و تحلیل داده های این تحقیق به روش استراوس و کوربین صورت گرفت. یافته ها: عوامل انسانی، هماهنگی، امکانات و تجهیزات، مشکلات مدیریتی و فرهنگی و اطلاعاتی با کدهایی مثل کمبود نیروی متخصص، عدم هماهنگی، کمبود نیرو و تجهیزات، خودمحوری، نبود اطلاع رسانی و... به عنوان موانع و عوامل بازدارنده ارائه خدمات سلامتی توسط مشارکت کنندگان مطرح شدند. عوامل تسهیل کننده ارائه خدمات سلامتی شامل مدیریت، خدمات فرهنگی-آموزشی، نیروی انسانی و امکانات و تجهیزات با کدهای مدیریت واحد، لزوم هماهنگی، اهمیت حمل مصدوم، لزوم توجه به مسایل فرهنگی، لزوم وجود پزشک و پرستار، تأمین نیازها براساس فرهنگ و ... توسط مشارکت کنندگان مطرح شدند. نتیجه گیری: شرکت کنندگان در این مطالعه معتقدند که بزرگترین مانع برای ارائه خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایا عدم هماهنگی است که در عواملی مثل مدیریت، نیروی انسانی، تجهیزات و اطلاع رسانی به طور کامل مشهود بود و می توان با هماهنگی کاری و طی فرایندی شامل بررسی سریع محل، فراخوان و اعزام گروه ها، تأمین و توزیع اطلاعات و ارزیابی مداوم عملکرد خدمات کارآ، سریع و با کیفیت بالا به مردم منطقه آسیب دیده ارائه داد.